De wereld verandert voortdurend. Het oude transformeert tot iets nieuws, waarbij we op de ene plek zuiniger willen en moeten zijn dan op de andere. In omgevingsvisies, omgevingsvergunningen, bestemmingsplannen en erfgoedbeleid is cultuurhistorie een belangrijke afwegingsfactor. Wij borgen de cultuurhistorie in ruimtelijke plannen. Voor overheden en ontwikkelaars stellen wij erfgoednota’s en -strategieën op en ontwikkelen we een instrumentarium voor beschermde stads- en dorpsgezichten. In kwaliteitsteams, ontwerpoverleggen en participatiegesprekken definiëren we waar ruimte is voor transformatie die de cultuurhistorische waarden versterkt. Samen maken we duidelijk hoe hoog de ambitie voor een gebied is. Plannen worden er beter van.

CASUS 1

VDMA, EINDHOVEN

Erfgoedstrategie

In opdracht van VDMA Development CV

Aan de Vestdijk in Eindhoven, vlakbij het station, wordt het VDMA-terrein ontwikkeld tot een hoogbouwensemble en een stadsbos. Bestaande bebouwing blijft bewaard: de Luciferfabriek uit de negentiende-eeuw, een chauffeurswoning en een garagecomplex uit de jaren twintig en de zusterflat van het (verdwenen) ziekenhuis uit de jaren vijftig. Alleen de chauffeurswoning is als monument beschermd. De nieuwbouw is tussen, op en dwars door de oude gebouwen gepland. De plint van het complex, met een mix van oude en nieuwe gebouwen, wordt geprogrammeerd tot een bruisend en divers gebied met kantoren en voorzieningen, verbonden door een ‘loop’. Paul Meurs werd na de tenderfase bij de uitwerking van het bouwplan betrokken als adviseur voor het erfgoed. De waardestellingen van de gebouwen zijn gebruikt voor het opstellen van een erfgoedstrategie, waarin voor ieder gebouw de waarde en ambitie voor de toekomst is vastgelegd. Tijdens het ontwikkelproces, waarbij geregeld nieuwe (technische) feiten over het erfgoed aan het licht komen en het ontwerp verder wordt uitgewerkt en aangepast, zijn telkens nieuwe afwegingen over het erfgoed aan de orde. In dit dynamische proces waarborgt de erfgoedstrategie de samenhang en biedt het kader voor overleg met de gemeente en de Eindhovense erfgoedpartijen.

Eindhoven

CASUS 2

ZWITSAL TERREIN, APELDOORN

Input cultuurhistorie en erfgoedstrategie

In opdracht van Schipper Bosch

Aan het Apeldoorns Kanaal verrees in de jaren vijftig de Zwitsalfabriek. Het complex groeide uit tot een industrieel park met een familie van gebouwen in een groene omgeving. Na de verhuizing van de fabriek in 2013 verwierf de gemeente het complex, met het doel hier een gevarieerde stadswijk te realiseren. In een tenderprocedure werd Schipper Bosch als ontwikkelaar geselecteerd. SteenhuisMeurs zat als erfgoedadviseur in het team. In de visie van Schipper Bosch werd uitgegaan van maximaal behoud van het erfgoed van Zwitsal, in combinatie met nieuwbouw die sterk met het bestaan is verweven. Na de tender stelde Schipper Bosch samen met de gemeente een ontwikkelvisie op, dat als kader voor de toekomst dient. In de visie is een erfgoedstrategie opgenomen, waarin de zorg voor het erfgoed en de betekenis van het erfgoed voor toekomstige ruimtelijke kwaliteit uiteen is gezet. Na het vaststellen van de ontwikkelvisie door de gemeente, is de locatie aan Schipper Bosch verkocht.

Apeldoorn

CASUS 3

BEELDKWALITEITSPLAN DEVENTER BINNENSTAD

In opdracht van gemeente Deventer

De binnenstad van Deventer heeft een voor Nederland grote historische rijkdom en gelaagdheid. Het voor zover bekend oudste stenen woonhuis van het land staat zij aan zij met een kortgeleden opgeleverde bibliotheek. Sinds 1988 is een groot gedeelte van de Deventer binnenstad een beschermd stadsgezicht. De gemeente Deventer wil de karakteristieke structuur en ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad beschermen, mede omdat die zo sterk met de historische ontwikkeling van de binnenstad samenhangen. Het Beeldkwaliteitsplan geeft de gewenste ruimtelijke ontwikkeling aan, gebaseerd op de aanwezige kwaliteiten. Uitgangspunt is de samenhang tussen en integratie van de kwaliteiten van de historische stad en actuele opgaven op het gebied van klimaat, energie, mobiliteit en veranderend gebruik. Het beeldkwaliteitsplan bestaat uit drie delen: de visie op beeldkwaliteit, het handboek openbare ruimte en het handboek gebouwen. Het uiteindelijke beeldkwaliteitsplan is het resultaat van een actief participatieproces, met betrokken burgers, ondernemers, ambtenaren en bestuurders. Iedereen nam deel vanuit de liefde voor Deventer en de wens om de kwaliteit, unieke waarden en rijkdom van deze bijzondere binnenstad te koesteren. Het beeldkwaliteitsplan is online beschikbaar. Het beeldkwaliteitsplan is hier te bekijken: https://www.deventer.nl/beeldkwaliteitsplan

Deventer