GEBOUWEN EN STEDELIJKE GEBIEDEN – TRANSFORMATIEkaders
WAT DOET STEENHUISMEURS?
Wat kan een gebouw of ensemble van gebouwen hebben? Dat is de hamvraag bij transformaties gericht op functieverandering, verduurzaming of uitbreiding waarbij het de ambitie – en vaak ook de plicht – is om recht te doen aan wat er al is. Wij bepalen de draagkracht en de cultuurhistorische bandbreedte. Daarbij kijken we naar de materiële waarde, de onderliggende ruimtelijke structuur en de gevoelswaarde. We stellen vast wat essentieel is om te behouden, en waarom, en we geven aan wat de speelruimte voor verandering is. Ter inspiratie reiken we ontwerpthema’s, mogelijke interpretaties van waar het erfgoed voor staat en referenties voor oplossingen aan. De leidende ontwerpprincipes en de verhalen bieden vaak prachtige aanknopingspunten. Dat alles leggen we vast in een transformatiekader, afwegingskader, onderlegger of aanbeveling. Een transformatiekader bevat spelregels voor ruimtelijke ingrepen, zodat alle partijen weten waar ze aan toe zijn.
CASUS 1
TRANSFORMEREN MET CULTUREEL ERFGOED
Handreiking voor het opstellen van kaders
Bij cultureel erfgoed horen restauratie en herstel, maar ook aanpassingen en transformaties om het hedendaags gebruik te ondersteunen. SteenhuisMeurs nam samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) het initiatief om een handreiking op te stellen voor transformatiekaders. In een transformatiekader worden de bijzondere erfgoedwaarde en de bandbreedte voor interventies in samenhang gepresenteerd. Ook andere overheden en adviesbureaus droegen bij aan de opzet van de handreiking. In het kader zijn de onderdelen van een transformatiekader uiteen gezet en worden voorbeelden gegeven van bestaande transformatiekaders met ieder een andere opzet en voor een andere opgave. De handreiking is hier te vinden: cultureelerfgoed.nl
De handreiking voor transformatiekaders
CASUS 2
HET STADSHART VAN BREDA
Drie transformatiekaders
in opdracht van gemeente Breda
Het stadshart van Breda is een beschermd stadsgezicht en wordt gekenmerkt door een grote historische gelaagdheid. De gemeente koestert het gebied als de ‘schatkamer’ van de stad. Tegelijkertijd is het een dichtbebouwd gebied waar de tijd nooit stil staat. Sinds de naoorlogse periode zijn de meeste binnenterreinen opengesteld als kwalitatieve groenruimte en is er veel woonprogramma toegevoegd. Actuele ontwikkelingen, zoals plannen voor winkelcentrum De Barones, leidden tot de behoefte om de betekenis en invulling van deze ‘schatkamer’ nader te definiëren en de typering van het stadsgezicht te actualiseren.
In opdracht van de gemeente Breda heeft SteenhuisMeurs een dubbelonderzoek uitgevoerd, bestaande uit een overkoepelende cultuurhistorische analyse en drie transformatiekaders. Het koepelverhaal biedt een bredere analyse van de karakteristieken van het stadshart. Voor drie locaties in het beschermde stadsgezicht is nader ingezoomd en een transformatiekader opgesteld. Per locatie is onderzocht wat het laadvermogen is voor ontwikkeling, zonder afbreuk te doen aan de historische stadsopbouw en de karakteristieke zichtlijnen.
Catharinastraat in het stadshart van Breda
CASUS 3
AMBITIEDOCUMENT DIDELDOM 2050
Input cultuurhistorie
in opdracht van de gemeente Stadskanaal en in samenwerking met MINT architecten en PeetersenDaan
In opdracht van de gemeente Stadskanaal heeft SteenhuisMeurs met een team van drie bureaus aan visie opgesteld voor Dideldom in Stadskanaal. SteenhuisMeurs leverde de cultuurhistorische verdieping op het Dideldomterrein, het gebied waar Philips vanaf 1958 een uitgebreid fabriekscomplex realiseerde. Het onderzoek ging verder dan Dideldom alleen en bracht ook de historische structuren van Stadskanaal in kaart, om zo de grotere ruimtelijke tendensen te duiden. Zo bleek dat het centrum van Stadskanaal, een lang bebouwingslint in de veenkoloniën, meermaals is verschoven langs de as tussen het station en de Europalaan.
Een belangrijk onderdeel was de dialoog met bewoners, waaronder leerlingen van de lokale MBO-school. Hun ervaringen hebben bijgedragen aan het duiden van de eigenheid van Stadskanaal.
Voormalige Philipsgebouwen op het Dideldomterrein
GEBOUWEN EN STEDELIJKE GEBIEDEN – TRANSFORMATIEkaders
WAT DOET STEENHUISMEURS?
Wat kan een gebouw of ensemble van gebouwen hebben? Dat is de hamvraag bij transformaties gericht op functieverandering, verduurzaming of uitbreiding waarbij het de ambitie – en vaak ook de plicht – is om recht te doen aan wat er al is. Wij bepalen de draagkracht en de cultuurhistorische bandbreedte. Daarbij kijken we naar de materiële waarde, de onderliggende ruimtelijke structuur en de gevoelswaarde. We stellen vast wat essentieel is om te behouden, en waarom, en we geven aan wat de speelruimte voor verandering is. Ter inspiratie reiken we ontwerpthema’s, mogelijke interpretaties van waar het erfgoed voor staat en referenties voor oplossingen aan. De leidende ontwerpprincipes en de verhalen bieden vaak prachtige aanknopingspunten. Dat alles leggen we vast in een transformatiekader, afwegingskader, onderlegger of aanbeveling. Een transformatiekader bevat spelregels voor ruimtelijke ingrepen, zodat alle partijen weten waar ze aan toe zijn.
CASUS 1
TRANSFORMEREN MET CULTUREEL ERFGOED
Handreiking voor het opstellen van kaders
Bij cultureel erfgoed horen restauratie en herstel, maar ook aanpassingen en transformaties om het hedendaags gebruik te ondersteunen. SteenhuisMeurs nam samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) het initiatief om een handreiking op te stellen voor transformatiekaders. In een transformatiekader worden de bijzondere erfgoedwaarde en de bandbreedte voor interventies in samenhang gepresenteerd. Ook andere overheden en adviesbureaus droegen bij aan de opzet van de handreiking. In het kader zijn de onderdelen van een transformatiekader uiteen gezet en worden voorbeelden gegeven van bestaande transformatiekaders met ieder een andere opzet en voor een andere opgave. De handreiking is hier te vinden: cultureelerfgoed.nl
De handreiking voor transformatiekaders
CASUS 2
HET STADSHART VAN BREDA
Drie transformatiekaders
in opdracht van gemeente Breda
Het stadshart van Breda is een beschermd stadsgezicht en wordt gekenmerkt door een grote historische gelaagdheid. De gemeente koestert het gebied als de ‘schatkamer’ van de stad. Tegelijkertijd is het een dichtbebouwd gebied waar de tijd nooit stil staat. Sinds de naoorlogse periode zijn de meeste binnenterreinen opengesteld als kwalitatieve groenruimte en is er veel woonprogramma toegevoegd. Actuele ontwikkelingen, zoals plannen voor winkelcentrum De Barones, leidden tot de behoefte om de betekenis en invulling van deze ‘schatkamer’ nader te definiëren en de typering van het stadsgezicht te actualiseren.
In opdracht van de gemeente Breda heeft SteenhuisMeurs een dubbelonderzoek uitgevoerd, bestaande uit een overkoepelende cultuurhistorische analyse en drie transformatiekaders. Het koepelverhaal biedt een bredere analyse van de karakteristieken van het stadshart. Voor drie locaties in het beschermde stadsgezicht is nader ingezoomd en een transformatiekader opgesteld. Per locatie is onderzocht wat het laadvermogen is voor ontwikkeling, zonder afbreuk te doen aan de historische stadsopbouw en de karakteristieke zichtlijnen.
Catharinastraat in het stadshart van Breda
CASUS 3
AMBITIEDOCUMENT DIDELDOM 2050
Input cultuurhistorie
in opdracht van de gemeente Stadskanaal en in samenwerking met MINT architecten en PeetersenDaan
In opdracht van de gemeente Stadskanaal heeft SteenhuisMeurs met een team van drie bureaus aan visie opgesteld voor Dideldom in Stadskanaal. SteenhuisMeurs leverde de cultuurhistorische verdieping op het Dideldomterrein, het gebied waar Philips vanaf 1958 een uitgebreid fabriekscomplex realiseerde. Het onderzoek ging verder dan Dideldom alleen en bracht ook de historische structuren van Stadskanaal in kaart, om zo de grotere ruimtelijke tendensen te duiden. Zo bleek dat het centrum van Stadskanaal, een lang bebouwingslint in de veenkoloniën, meermaals is verschoven langs de as tussen het station en de Europalaan.
Een belangrijk onderdeel was de dialoog met bewoners, waaronder leerlingen van de lokale MBO-school. Hun ervaringen hebben bijgedragen aan het duiden van de eigenheid van Stadskanaal.